ଆଉ ଦିନ କେଇଟା ପରେ ବନ୍ୟାର ଭୟ ଘାରିବ, ନଦୀର ତଳମୁଣ୍ଡରେ ଥିବା ଲୋକଙ୍କୁ। ଏଣେ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ମୁକାବିଲା ପ୍ରସ୍ତୁତି ଉପରେ ସ୍ଵାଭାବିକ ଭାବେ ଏହି ଜନବାଦୀ ଲେଖକ ମଧ୍ୟ ଚିନ୍ତିତ। ଆସନ୍ତୁ ନଜର ପକାଇବା କିଛି ଠୋସ୍ ତଥ୍ୟ ଓ ସୂଚନା ଉପରେ...
ଓଡ଼ିଶା ରାଜ୍ୟ ବିପର୍ଯୟ ପରିଚାଳନା କର୍ତୃପକ୍ଷ(OSDMA)ଙ୍କ ନିର୍ବାହୀ କମିଟିର ନିଷ୍ପତ୍ତି କ୍ରମେ ୧ ଏପ୍ରିଲ୍ ୨୦୧୫ରୁ ଶେଷ ୮ଟି ବିପର୍ଯୟକୁ ଦୁର୍ବିପାକ ତାଲିକାରେ ସାମିଲ କରିଛି। ଏହା ସହିତ ଅନୁକମ୍ପାମୂଳକ କ୍ଷତିପୂରଣ ରାଶିକୁ ସର୍ବାଧିକ ୪ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କାକୁ ବଢ଼ାଇ ଦେଇଛନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ଏହି କ୍ଷତିପୂରଣ ରାଶି ସୂଚୀରେ ଗ୍ରୀଷ୍ମଲହରୀ ଜନିତ ଅଂଶୁଘାତ ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ ୧୯ଟି ବିପର୍ଯୟ ଜନିତ ମୃତକ ବା କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତଙ୍କ ପ୍ରତି ଲାଗୁ ହେଉଛି। ଯଦି ଅଂଶୁଘାତରେ କେହି ମରିଯାଆନ୍ତି, ତାଙ୍କ ପରିବାର ସଦସ୍ୟଙ୍କୁ ମାତ୍ର ୫୦ହଜାର ଟଙ୍କାର ଅନୁକମ୍ପା-କ୍ଷତିପୂରଣ ମିଳିବ। ଏସବୁ କ୍ଷତିପୂରଣ ରାଶିକୁ ରାଜ୍ୟ ବିପର୍ଯୟ ରାହତ୍ ପାଣ୍ଠି(SDRF-State Disaster Relief Fund) ବହନ କରିବ।
ମନ୍ତବ୍ୟ:
୧. ବଜ୍ରପାତକୁ ଅନୁକମ୍ପାମୂଳକ କ୍ଷତିପୂରଣ ଦେବାର ତାଲିକାରେ ସାମିଲ କରି ସରକାର ଏକ ପ୍ରଶଂସନୀୟ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଛନ୍ତି। ତେବେ ବଜ୍ରପାତର ନିରାକରଣ ପାଇଁ କୌଣସି ଚିନ୍ତା କରିଥିବା ଭଳି ଲାଗୁ ନାହିଁ। କାରଣ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ସରବରାହ ଥିବା ଗାଆଁରେ ସାଧାରଣତଃ ଗାଆଁ ଭିତରେ ବଜ୍ରପାତଜନିତ ମୃତ୍ୟୁକୁ ରୋକାଯାଇପାରିବ। ବିଦ୍ୟୁତ୍ ତାରଖୁଣ୍ଟଗୁଡ଼ିକ ନିୟମିତ ବ୍ୟବଧାନରେ ଲୁହା ଖୁଣ୍ଟ ହେବା ଦରକାର। କିନ୍ତୁ ଦୁର୍ନୀତି ଓ କିଳାପୋତେଇ ଏବଂ ପ୍ରଯୁକ୍ତିଗତ ଅଜ୍ଞତା ଯୋଗୁ ସିମେଣ୍ଟ ଖୁଣ୍ଟ ସଂଖ୍ୟା ବଢ଼ିବାରେ ଲାଗିଛି। ସେହିପରି ମୋବାଇଲ୍ ଫୋନ୍ ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଟାୱାରଗୁଡ଼ିକରେ ଉପଯୁକ୍ତ ଗଜ୍ ବିଶିଷ୍ଟ ତମ୍ବାତାରରେ ବଜ୍ରପାତ ସହଣୀୟ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଗଲେ, ତାହା ସଂପୃକ୍ତ ଗ୍ରାମକୁ ମଧ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା ଦେବ। (ଅଥଚ ଆଜି ସୁଦ୍ଧା ଏଭଳି ଟାୱାରଗୁଡ଼ିକ ସ୍ଥାନୀୟ ବାସିନ୍ଦାଙ୍କ ପାଇଁ କ୍ଷତିକାରକ ବୋଲି ପ୍ରଚାର ଚାଲିଛି ଏବଂ ଅଭିଯୋଗ ମଧ୍ୟ ଉଠୁଛି। ଏ ସଂକ୍ରାନ୍ତ ଆଚରଣରେ ପରିବର୍ତନ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ।)
୨. କ୍ରମିକ ୯ରେ ଥିବା ବରଫପାତ କ’ଣ କେବେ ଓଡ଼ିଶାରେ ହେବ? ନୂଆଦିଲ୍ଲୀରେ ବୈଠକରେ ଭାଗ ନେଇ ଆମ ରାଜ୍ୟର ପ୍ରଶାସକମାନେ ଏଭଳି ଅବାଂଛିତ ବିଷୟକୁ ତାଲିକାରେ ଯୋଡ଼ିଛନ୍ତି।
୩. ବର୍ଷା ଜଡ଼ିତ ବିପର୍ଯୟଗୁଡ଼ିକ ସମାନ ପ୍ରକାର ଭଳି ଲାଗୁଛି। ତାଲିକାକୁ ଜଟିଳ କରିବା ପାଇଁ ଏବଂ କ୍ଷତିପୂରଣ ଆଶାୟୀଙ୍କୁ ହଇରାଣ କରିବାକୁ ଏହା ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ବୋଲି ପ୍ରତୀତ ହେଉଛି। ପ୍ରବଳବର୍ଷା ହେବାରୁ ବନ୍ୟା ହୁଏ। ଆଉ ବନ୍ୟା ବେଳେ ବର୍ଷାବିତ୍ପାତରେ ପ୍ରାଣହାନି ଘଟିଥିବା ନାଗରିକଙ୍କ ପରିବାରଙ୍କୁ ଏ ଦପ୍ତର ସେ ଦପ୍ତର ଧାଇଁବାକୁ ପଡ଼ିପାରେ।
୪. ସାପକାମୁଡ଼ା ଏକ ବିପର୍ଯୟ ହୋଇଥିବା ବେଳେ ହାତୀ ଓ ଭାଲୁ ଆଦି ବନ୍ୟଜନ୍ତୁ ଆକ୍ରମଣ ଜନିତ ମୃତ୍ୟୁକୁ ବିପର୍ଯୟରେ ସାମିଲ କରାଯାଇନାହିଁ। ଏହା ବନବିଭାଗର ବିଷୟଭୁକ୍ତ ନହୋଇ ଏକକ ପରିଚାଳନା ସୂତ୍ରରେ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ପରିଚାଳନା ବିଭାଗ ଅଧୀନରେ ରହିବା କଥା। ହୁଏତ ଢେଙ୍କାନାଳ, ଅନୁଗୁଳ, କେନ୍ଦୁଝର, ମୟୂରଭଂଜ, ଗଜପତି, କନ୍ଧମାଳ, ରାୟଗଡ଼, କୋରାପୁଟ, ସମ୍ବଲପୁର ଓ ସୁନ୍ଦରଗଡ଼ ଜିଲ୍ଲାଗୁଡ଼ିକରେ ବନ୍ୟଜନ୍ତୁ ଆକ୍ରମଣରେ ମରୁଥିବା ନାଗରିକମାନେ ହତଭାଗା ରୂପେ ଗଣାହେବେ। ସେମାନେ କ୍ଷତିପୂରଣ ପାଇବେ କି ନାହିଁ, ତାହାର କୌଣସି ଗ୍ୟାରେଣ୍ଟି ନାହିଁ।
୫. ଏଥିରେ ମୁଖ୍ୟତଃ ପ୍ରାକୃତିକ ବିପର୍ଯୟ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦିଆଯାଇଥିବା ବେଳେ ମନୁଷ୍ୟକୃତ ବା ଆକସ୍ମିକ ବିପର୍ଯୟକୁ ଅଣଦେଖା କରାଯାଇଛି। ଚଳନ୍ତା ବସ୍ରେ ନିଆଁଲାଗି ୩୪ ଜଣ ଜଳିଗଲେ, ଏହାର ଭରଣା ଓ ପ୍ରତିକାର କ’ଣ ଅନ୍ୟ ଏକ ବିଭାଗ କରିବ? ଗ୍ୟାସ୍ ଦୁର୍ଘଟଣା, ଖାଦ୍ୟ ବିଷାକ୍ତୀକରଣ, ଉଚ୍ଚଅଟାଳିକା ଭୁଶୁଡ଼ିବା, ବିଶାଳ ଗଛ ଉପୁଡିବା, ଉଚ୍ଚଶକ୍ତି ସଂପନ୍ନ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଆଘାତ ଭଳି ବିପର୍ଯୟକୁ ତାଲିକାରେ ସାମିଲ କରାଯାଇନାହିଁ।
ଆମ୍ଭେ ବାରମ୍ବାର ଦାବି କରି ଆସୁଛୁ ଯେ ଅନ୍ୟ ରାଜ୍ୟ ଭଳି ଓଡ଼ିଶାରେ ମଧ୍ୟ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ପରିଚାଳନାକୁ ଏକ ସ୍ଵତନ୍ତ୍ର ବିଭାଗ କରାଯାଉ। ଓଡ଼ିଶା ଏକ ସମୁଦ୍ରକୂଳିଆ ବା ବିପର୍ଯୟପ୍ରବଣ ରାଜ୍ୟ ହୋଇଥିବାରୁ ରାଜସ୍ଵ ବିଭାଗ ଅଧୀନରେ ଏହାକୁ ରଖା ନଯାଉ। ଫାୟାର ବ୍ରିଗେଡ଼୍କୁ ବିପର୍ଯୟ ପରିଚାଳନା ବାହିନୀ ରୂପେ ଗୃହବିଭାଗ ଅଧୀନରୁ କାଢ଼ି ଆଣି ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ପରିଚାଳନା ବିଭାଗ ଅଧୀନରେ ରଖାଯାଉ। ଏବେ କେବଳ ଫାୟାର ବ୍ରିଗେଡ଼୍ କର୍ମୀମାନଙ୍କ ଜର୍ସିରେ Fire & Disaster ବୋଲି ଲେଖି ଦେଇ ଫାଙ୍କି ମାରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରାଯାଇଛି। କିନ୍ତୁ ଏକକ ପରିଚାଳନାଭୁକ୍ତ ହେଲେ ବ୍ୟୟ ସଂକୋଚନ ହେବା ସହ ଅନାବଶ୍ୟକ ହାକିମାତିକୁ କମ୍ କରାଯାଇପାରିବ।
ସୂଚନାଯୋଗ୍ୟ ଯେ ବ୍ରିଟିଶ ଇଣ୍ଡିଆରେ ବ୍ଲଡ଼ି ଇଣ୍ଡିଆନ୍ମାନେ ଆନ୍ଦୋଳନ କରିବାକୁ ଯାଇ କେତେକ ଅଫିସ୍ କଚେରୀରେ ନିଆଁ ଲଗାଇ ଦେଉଥିଲେ। ସେହି ନିଆଁକୁ ଲିଭାଇବା ପାଇଁ ଏବଂ ଉତ୍ତ୍ୟକ୍ତ ଲୋକଙ୍କୁ ସମ୍ଭାଳିବା ପାଇଁ ବ୍ରିଟିଶ୍ ସରକାର ସହରର ଅନତିଦୂରରେ ପୁଲିସ୍ ଥାନା ଓ ଦମ୍କଳ କେନ୍ଦ୍ର ବସାଉଥିଲେ। ଏବେ ସ୍ଵାଧୀନ ଭାରତରେ ପରିସ୍ଥିତି ବଦଳିଛି, ତତ୍ତ୍ଵ ବଦଳିଛି ଏବଂ ବିଚାରବୋଧ ମଧ୍ୟ ବଦଳିଛି। ତେଣୁ ପୁଲିସ୍ ଅଧୀନରେ ଅଗ୍ନିଶମ ସଂସ୍ଥା ରହିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ନାହିଁ।
ସୂଚନାଯୋଗ୍ୟ ଯେ ବ୍ରିଟିଶ ଇଣ୍ଡିଆରେ ବ୍ଲଡ଼ି ଇଣ୍ଡିଆନ୍ମାନେ ଆନ୍ଦୋଳନ କରିବାକୁ ଯାଇ କେତେକ ଅଫିସ୍ କଚେରୀରେ ନିଆଁ ଲଗାଇ ଦେଉଥିଲେ। ସେହି ନିଆଁକୁ ଲିଭାଇବା ପାଇଁ ଏବଂ ଉତ୍ତ୍ୟକ୍ତ ଲୋକଙ୍କୁ ସମ୍ଭାଳିବା ପାଇଁ ବ୍ରିଟିଶ୍ ସରକାର ସହରର ଅନତିଦୂରରେ ପୁଲିସ୍ ଥାନା ଓ ଦମ୍କଳ କେନ୍ଦ୍ର ବସାଉଥିଲେ। ଏବେ ସ୍ଵାଧୀନ ଭାରତରେ ପରିସ୍ଥିତି ବଦଳିଛି, ତତ୍ତ୍ଵ ବଦଳିଛି ଏବଂ ବିଚାରବୋଧ ମଧ୍ୟ ବଦଳିଛି। ତେଣୁ ପୁଲିସ୍ ଅଧୀନରେ ଅଗ୍ନିଶମ ସଂସ୍ଥା ରହିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ନାହିଁ।
bimal.odisha@yahoo.in
कोई टिप्पणी नहीं:
एक टिप्पणी भेजें